De Wijk De Wereld doet in 2023 Lewenborg aan. De Groningse wijk met de herkenbare scheepstermen in de straatnamen, sneed vijftig jaar geleden de Stadsweg naar de Eems in tweeën. Lewenborg moest afrekenen met de saaie naoorlogse woonwijken. Het resultaat: een ruime, groene wijk met gevarieerde architectuur en dito bewoners. Er is een eigen voetbalclub, FC Lewenborg, er ligt 6 hectare fraaie stadsnatuur van de beroemde tuinarchitect Le Roy en in het hart van de wijk staat Het Dok; het grootste buurthuis van Noord-Nederland. En zoals in elke grote stadswijk gebeurt er natuurlijk van álles. 

Journalist Yvon van Apeldoorn en fotograaf Marc Knip duiken Lewenborg in, op zoek naar mensen en clubjes die de buurt leuker, liever en leefbaarder maken.

MARGRIET DE BOER, vrijwilliger bij De Oude Bieb

De Oude Bieb is een ontmoetingsplek met een inpandige kringloopwinkel (‘de Biebshop’). De koffie en thee staan altijd klaar en het bruist er van de activiteiten voor wijkbewoners die het financieel niet breed hebben. Het initiatief ging negen jaar geleden van start in de voormalige bibliotheek (vandaar de naam), inmiddels is er een nieuw onderkomen gevonden aan het Anker, in een pand dat wordt gedeeld met SKSG en peuterspeelzaal Kids First. Margriet de Boer is er een groot deel van de week aanwezig als gastvrouw, sinds De Oude Bieb haar zeven jaar geleden zelf uit een isolement trok.

“We zijn de sociale huiskamer van Lewenborg. We richten ons op wijkbewoners voor wie het niet vanzelfsprekend is om te participeren in de samenleving, doordat ze weinig sociale contacten hebben of vanwege financiële redenen. Twee euro voor een kop koffie bij de HEMA is voor sommige mensen al veel geld, het kan al net een te hoge drempel vormen om onder de mensen te komen. Wij halen die drempel helemaal weg; bij ons is alles gratis. Iedere dag van 10 tot 12 staat hier de koffie klaar, iedereen kan gewoon binnenlopen en een praatje maken of een krantje komen lezen. Er is altijd gezelligheid en een luisterend oor. In de middag is er voortdurend aanloop naar de kringloopwinkel en er wordt van alles georganiseerd. Er zijn heel wat mensen die zich thuis eenzaam voelen en hier een vorm van daginvulling vinden.”

Activiteiten

“Onze activiteiten staan elke maand in wijkkrant De Lewenborger. Er worden allerlei creatieve workshops gegeven, we hebben een haak- en breiclub (‘Get Hooked’), een schilderclub en een maandelijkse bingo. Op maandagochtend is er jeu de boules op het baantje bij de Mercatorflat en iedere vrijdag zitten hier mensen te klaverjassen. Eens per maand worden er massages en reikibehandelingen gegeven en we hebben een eigen koor, dat wekelijks repeteert. Bovendien wordt er iedere woensdagmiddag gekookt voor alleenstaande ouderen; er kunnen telkens twaalf mensen komen eten. We nodigen ze persoonlijk uit, om ervoor te zorgen dat iedereen evenredig aan de beurt komt; er is een lijst van wel vijftig gegadigden.”

Energiearmoede

“Toen het kouder werd begonnen de mensen zich zorgen te maken om de hoge gasprijzen. Een van mijn collega’s kon er op een nacht niet van slapen en bedacht de WWW: de ‘Winter Warme Weken’. In januari, februari en maart organiseerden we elke laatste week van de maand allemaal activiteiten rondom energiearmoede. We nodigden bijvoorbeeld een energiecoach uit die bespaartips gaf – op aanvraag ook bij de mensen thuis – en een sociale raadsvrouw, bij wie mensen terecht konden met vragen als: ‘Wat moet ik doen als ik mijn energierekening niet kan betalen?’ Ook onze reguliere activiteiten stonden in die weken in het teken van het thema. Bingo werd ‘bespaarbingo’; niet met cijfers, maar met afbeeldingen van energiebesparende producten. En de prijzen die je kon winnen waren dan bijvoorbeeld een dekentje, of een spaarlamp. We zijn ook begonnen met een spelletjesavond op de dinsdag; sjoelen, kaarten, rummikub, mens-erger-je-niet. Heel gezellig en óók energiebesparend; als je niet thuis bent, hoeft je verwarming niet aan. Die spelletjesavonden waren zo’n succes, dat we ze erin hebben gehouden.”

Ervaringsdeskundigen

“We werken hier met zo’n veertig vrijwilligers. We zijn allemaal ervaringsdeskundigen, want we zijn allemaal mens. Iedereen maakt dingen mee in zijn of haar leven, we kunnen allemaal onze ervaringen uitwisselen en elkaar steunen.” 

“Dat is de kracht van De Oude Bieb; mensen op een laagdrempelige manier weer laten meedoen.”

“Zelf kom ik uit het werkende leven, maar op een bepaald moment werd ik ziek en kwam ik thuis te zitten. Het heeft lang geduurd voordat duidelijk was wat er met me aan de hand was. Ik dacht: dit is het dus. Ik werd somber, lag het liefst in bed met een deken over me heen. Op een dag vroeg een vriendin of ik meeging naar een ondernemersmarkt op het Dokplein. ‘Kom,’ zei ze, ‘dat is gezellig’. Nou vooruit, ik ging mee. Daar raakte ik in gesprek met iemand die ik een beetje kende; haar man bleek de coördinator van De Oude Bieb. Ze vertelde dat er een leuke sierradencursus werd gegeven, ik moest maar eens komen kijken.

Ik vond het spannend, maar vanaf het moment dat ik binnenstapte voelde ik me thuis. Wat een gezellige, huiselijke sfeer! Ik woonde al best lang in de wijk, maar ik had geen idee dat dit bestond. Ik wist onmiddellijk: hier wil ik zijn, hier wil ik werken. Langzaam ben ik steeds meer taken op me gaan nemen. Ik coördineer de koffieochtend en de kookgroep en ik maak de roosters voor de vrijwilligers. Hierdoor ben ik ook weer in andere dingen gerold, zoals het Bewonersplatform Lewenborg en het buddyproject Kansrijk Oost.

“Ik heb mijn leven terug. Dat is hier gebeurd.”

“Het is de kracht van De Oude Bieb; mensen op een laagdrempelige manier weer laten meedoen. Zo hebben we meerdere wijkbewoners die hun partner hebben verloren en hier hun verhaal kwijt kunnen en lotgenoten treffen. Een aantal neemt inmiddels deel aan de activiteiten en de buurtmaaltijd. Een van hen sprak laatst, tijdens een schilderles, de woorden: ‘Hier zit een gelukkig mens’. Zo mooi! Daar doen we het voor.”